W dniach 3–4 czerwca 2025 r. na parkingu przy Szkole Podstawowej im. J. Zamoyskiego miało miejsce wyjątkowe wydarzenie – mobilne widowisko multimedialne „Iskry Niepodległej”. To projekt stworzony przez Biuro „Niepodległa” z okazji obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, który przemierza Polskę, prezentując historie bohaterów, którzy kształtowali naszą historię, kulturę i tożsamość narodową. Każdy z jego uczestników miał wyjątkową okazję aby odbyć emocjonalną podróż przez stulecie polskiej niepodległości. W narracji prowadzonej z perspektywy sztucznej inteligencji można było wysłuchać opowieści o mniej znanych, ale niezwykle zasłużonych Polakach, którzy swoją odwagą, pasją i determinacją przyczynili się do budowy nowoczesnej Polski. We wnętrzu naczepy, w ciemnej niemal kinowej przestrzeni, na ogromnych ekranach LED, w postaci dynamicznych animacji zaprezentowani zostali zarówno naukowcy, jak i artyści, sportowcy, wynalazcy oraz społecznicy, którzy zmieniali oblicze Polski i świata. Oprócz postaci powszechnie znanych, takich jak Irena Sendlerowa czy Jan Nowak-Jeziorański, można było zapoznać się z sylwetkami bohaterów, o których historia nie mówi na co dzień. Na ekranie pojawiły się postacie, których osiągnięcia, choć przełomowe, są nie zawsze doceniane w powszechnej świadomości historycznej, jak Ludwik Hirszfeld, Jan Czochralski, Wanda Rutkiewicz, czy Mieczysław Bekker. Uzupełnieniem multimedialnego przekazu były autentyczne eksponaty – między innymi piłka siatkowa z podpisami mistrzów Europy w siatkówce w 2023 r., kamizelka kuloodporna, buty biegowe Natalii Kaczmarek mistrzyni olimpijskiej z Tokio w 2021 r., czy odznaczenia państwowe.
„Iskry Niepodległej” w Janowie Lubelskim spotkały się z ogromnym zainteresowaniem. W widowisku uczestniczyli przede wszystkim uczniowie miejscowych szkół: Szkoły Podstawowej, Zespołu Szkół Technicznych, Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Porytowego Wzgórza, ale także Szkoły Podstawowej w Białej Drugiej i Momotach Górnych oraz osoby indywidualne. Trzeba przyznać, że trudno było przejść obojętnie obok tej pięknie wymalowanej ciężarówki. „Iskry Niepodległej” odwiedziło przeszło 450 osób.
Składamy serdeczne podziękowania organizatorowi wydarzenia – Instytutowi Adama Mickiewicza i osobom obsługującym widowisko za piękną i nowoczesną lekcję historii. Dziękujemy Urzędowi Gminy w Janowie Lubelskim za użyczenie parkingu, a Szkole Podstawowej im. J. Zamoyskiego za udostępnienie przyłącza elektrycznego. Szczególne podziękowania dla Pana Adama Wieleby za wykonanie przyłącza.
